کارگردان

این برنامه تربیتی که برای دختران پایه هشتم طراحی شده، با هدف اصلی “دقت‌افزایی تاریخی” و با الهام از نگاه تحلیلی امام علی (ع) به تاریخ، شکل گرفته است. رویکرد این برنامه تربیتی، فراتر از انتقال اطلاعات تاریخی صرف و معطوف به “بررسی تاریخی” است؛ به این معنا که دانش‌آموزان با تحلیل “بزنگاه‌ها” و لحظات سرنوشت‌ساز و زمینه‌های تغییر مسیر تاریخ و جایگاه شخصیت‌ها، به درک عمیق‌تری از وقایع می‌رسند. اهداف فرعی مهم این برنامه تربیتی شامل تقویت خودباوری، روحیه کار گروهی، مسئولیت‌پذیری و پذیرش خطا است.

قالب اصلی و منحصربه‌فرد این برنامه تربیتی، اجرای تئاتر توسط خود دانش‌آموزان است. آنان با بازآفرینی صحنه‌های کلیدی از تاریخ صدر اسلام، نه تنها با وقایع آشنا می‌شوند، بلکه از طریق “هم‌ذات‌پنداری” با شخصیت‌های تاریخی، حس حضور در صحنه را تجربه می‌کنند.

این فرآیند در شش مرحله اجرایی می‌شود.

در مرحله اول، با ایجاد حساسیت نسبت به جایگاه پیامبر (ص) و ضرورت دفاع از ایشان، انگیزه اولیه در دانش‌آموزان ایجاد می‌شود.

سپس در مرحله دوم، به عنوان یک تمرین مقدماتی، گروه‌های هفت‌نفره بخشی از فیلم «محمد رسول‌الله» را بازآفرینی می‌کنند تا با فضای کار تیمی و اجرای نمایش آشنا شوند.

قلب تپنده برنامه تربیتی در مراحل سوم، چهارم و پنجم با تمرکز بر چهار نمایشنامه درباره شخصیت‌های مؤثر زنان در صدر اسلام (حضرت خدیجه (س)، سمیه، صفیه، نسیبه و ام‌سلمه) می‌تپد. ویژگی متمایز این نمایشنامه‌ها “ناقص” بودن آن‌هاست؛ به این صورت که بخش‌هایی از دیالوگ‌ها یا صحنه‌ها خالی است و دانش‌آموزان باید با مشارکت در حلقه‌های گفت‌وگوی عمیق و چالشی که توسط مربی هدایت می‌شود، به سؤالات تحلیلی درباره همان بخش‌ها پاسخ دهند. این سؤالات که از نوع “تدبری” هستند (پاسخ مستقیم در متن نیست و نیاز به استدلال شخصی دارد)، دانش‌آموزان را وادار به جستجو در انگیزه‌ها، زمینه‌های تاریخی و پیامدهای تصمیمات شخصیت‌ها می‌کند. پاسخ‌های استدلالی آنان، سپس به متن نمایشنامه تبدیل شده و جای خالی را پر می‌کند. این فرآیند، هدف اصلی دقت‌افزایی تاریخی را محقق می‌سازد. در نهایت، هر گروه نمایشنامه تکمیل‌شده خود را در قالب یک مسابقه تئاتر در برابر تماشاچیان و داوران اجرا می‌کند.

اجرای عمومی تئاتر، بستری برای تحقق اهداف فرعی است: خودباوری از طریق ایفای نقش در جمع، کار گروهی از طریق هماهنگی برای خلق یک اثر هنری مشترک، مسئولیت‌پذیری از طریق تقسیم نقش‌های مختلف (از نویسندگی و کارگردانی تا بازیگری و طراحی صحنه) و پذیرش خطا از طریق تحلیل و رفع نقاط ضعف پس از هر اجرا.

این برنامه تربیتی در نهایت، تاریخ را از مجموعۀ به یک صحنه زنده و قابل تأمل تبدیل می‌کند که نوجوان خود را در آن حاضر و فعال می‌بیند.