مثبت من

این برنامه تربیتی که برای دختران پایه‌های هشتم و نهم طراحی شده، بر اساس کتاب خاطرات “من زنده‌ام” (خاطرات معصومه آباد از دوران اسارت) تدوین گردیده است. هدف اصلی این برنامه تربیتی، تقویت “تدبر اجتماعی” یا “دقت‌افزایی” در دانش‌آموزان است که شامل توانایی دیدن و شنیدن دقیق محیط پیرامون، شناسایی مسائل مهم، و کشف علل پشت پرده وقایع می‌باشد.

این برنامه تربیتی با یک نوآوری روشی آغاز می‌شود: مخاطب به عنوان “نفر پنجم” در کنار چهار شخصیت اصلی داستان اسارت قرار می‌گیرد و خود را در فضای روایی کتاب تصور می‌کند. این هم‌ذات‌پنداری اولیه، زمینه‌ساز اهداف فرعی دیگر از جمله “شکل‌گیری هویت انقلابی”، “مسئولیت‌پذیری” و “شناخت توانمندی‌ها” از طریق تولید محتوا است.

سیر اجرایی برنامه تربیتی در دوازده مرحله طراحی شده که با مطالعه کتاب و تحلیل حالات درونی شخصیت‌ها در موقعیت‌های بحرانی اسارت شروع می‌شود. دانش‌آموزان به عنوان نفر پنجم، سه موقعیت حساس داستان را انتخاب و به تحلیل روایی-تحلیلی می‌پردازند. این تحلیل‌ها در قالب تولید پادکست صوتی ارائه می‌شود و در یک جشنواره مورد رقابت و داوری قرار می‌گیرد. هدف از این مرحله، درک عمیق‌تر مفهوم “عزتمندی” به عنوان نتیجه‌ای از انتخاب‌های آگاهانه و مقاومت در برابر دشمن است.

در مرحله انتقالی، تمرکز از فضای تاریخی اسارت به شرایط اجتماعی امروز معطوف می‌شود. دانش‌آموزان که اکنون مهارت تحلیل و دقت بیشتری یافته‌اند، به شناسایی و بررسی یکی از مشکلات اصلی جامعه امروز می‌پردازند. آن‌ها با تشکیل گروه‌های کاری، نه تنها برای مشکل انتخاب شده راهکار عملی ارائه می‌دهند، بلکه به صورت عینی به اجرای راهکار در یک بازه زمانی مشخص اقدام می‌کنند. این اقدام عملی، خودباوری و روحیه کار جمعی را در آنان تقویت می‌کند.

در مراحل پایانی، دانش‌آموزان نتایج کسب شده را جمع‌بندی کرده و با ارائه پاورپوینت، طرحهای آینده گروه خود را تبیین می‌کنند. یک پیشنهاد تکمیلی، راه‌اندازی کانال مجازی برای به اشتراک‌گذاری راهکارهای “مؤمنانه” برای حل مسائل اجتماعی است که تداوم روحیه مسئولیت‌پذیری را دنبال می‌کند.

در تمام این مراحل، نقش مربی، تسهیل‌گری و راهنمایی است و اصل بر این است که کار ضعیف اما خودجوش متربی، به مراتب ارزشمندتر از کار قوی اما تحمیلی مربی است. این برنامه تربیتی در نهایت می‌کوشد نسلی را تربیت کند که با بصیرت و احساس مسئولیت، آماده نقش‌آفرینی در صحنه‌های مختلف جامعه باشد.