بخش اول درس‌نامه
چکیده
ضرورت دوستی و اثرات آن از جمله درگیری‌های متربیان است. درس‌نامه دوستی با استفاده از سرفصل‌های کتاب مطالعات اجتماعی ششم طراحی شده است. متربیان به بهانه شرکت در یک جشنواره ادبی شامل رشته‌های: داستان نیمه‌تمام، خاطره‌نویسی، نمایش‌نامه‌نویسی و اجرای تئاتر محتوای درس‌نامه را بررسی میکنند. جهت تحقق اهداف تربیتی سؤالات هدفمندی طراحی شده. همچنین نوشتن متن دقت متربیان را تقویت میکند.
هدف
هدف اصلی
تفکر
۱۲ سالگی: دلیل اجتماعی شدن در این سنین این است که آگاهی اجتماعی آن‌ها به اوج میرسد. آن‌ها سعی میکنند ارتباطات خود را وسیعتر کنند. این بازه، زمان تغییر و تناقض است؛ از طرفی فرد در مرکز دنیای درونی خود قرار دارد و هم‌زمان تصمیم می‌گیرد با دوستانش وقت بگذراند. اگر قدرت تفکر و تحلیل او رشد مناسبی نداشته باشد، این تضادها خروجی مناسبی در او ایجاد نخواهند کرد و منجر به بحران‌هایی خواهند شد.
از اهداف اصلی در این مقطع این است که خودش ارزش فکر کردن و استدلالی برخورد کردن را دریابد و از این قوای ادراکی و محوری به نفع خود استفاده کند. متربی باید دریابد هر تصمیم کوچک و بزرگش چنانچه از استدلال مناسبی برخوردار باشد چقدر مؤثر است.
شخصیت
نوجوانی مهم‌ترین مرحله شکلگیری شخصیت فرد است. این برهه دوره گذار از کودکی به بزرگسالی است و مشکلات و بحران‌ها به همین گذار برمیگردد. دورهای که خانواده و مربی، روی متربی حساب بزرگسالی باز میکنند ولی بعضا با او برخوردهای کودکانه دارند.
استقلال‌طلبی و کسب نظر مثبت دیگران دو خصوصیت نوجوان است که معمولا به یک سرگردانی در وی منجر می‌شود. از طرفی اصرار دارد که کارهایش را بدون کمک دیگران انجام دهد و از سویی نظر دیگران در تصمیمات و رفتارهایش مؤثر است. او باید بتواند به قوتی دست یابد که متأثر از اطرافیان نباشد و به‌خاطر نظر دیگران راه و دلیل درست را رها نکند.
ایستادگی در برابر هجمهها و فشارهای بیرونی، تبلیغات رسانهای و توقعاتی که از جانب دوستانش به وجود میآیند، نیازمند عزت نفسی است که تربیت والدین و مربی میتواند نقش اساسی در آن داشته باشد.
مخاطب
مقطع تحصیلی
ششم ابتدایی
جنسیت
پسران
محتوا
محتوای اصلی
کتاب مطالعات اجتماعی
سیر محتوا
نقطۀ شروع
ضرورت دوستی
اولین بخشی است که مخاطب در شروع کار، از جهت محتوایی به آن می‌پردازد و نقش آماده‌سازی مخاطب برای ایجاد چالشهای اساسی را خواهد داشت.
چالش شروع
اگر ما در زندگی دوستی نداشته باشیم چه مزیت و منفعتی دارد؟
چالش، مسئله محوری هر بخش از محتوا؛ جهت همراه‌سازی مخاطب است. مسئله‌ای است که مخاطب را به پیگیری و همراه شدن با محتوا و سؤال‌های بعدی وادار میکند.
نقطۀ محوری
اثرات دوستی
این بخش، قسمت اصلی محتوا را شامل می‌شود. بیشترین حرکت تربیتی و بهرههای هدفی در این قسمت خواهد بود. بخشی از محتواست که بیشترین ظرفیت رفت و برگشت‌های فکری را دارد.
چالش محوری
دوست خوب یا بد چه فرقی میکند؟
نقطۀ پایانی
معیار دوستی
قسمت انتهایی محتوا که طرح در آن نقطه به پایان میرسد و حکم جمع‌بندی و نقطه‌زنی نهایی را به لحاظ هدفی خواهد داشت.
چالش پایانی
چه کسی لیاقت دوستی با من را دارد؟
زنجیرۀ سؤال‌ها
رویکرد روشی صحیح در تربیت، تفکرزایی و حرکت مربی بر محور تفکر است؛ بنابراین رسالت اصلی برنامۀ تربیتی، زمینهسازی جهت حضور تفکری مخاطب در محتوا است. زمینهسازی از طریق طرح سؤال‌های مرتبط انجام می‌شود. زنجیرۀ سؤال‌ها، مجموعۀ به‌هم‌پیوسته‌ای از سؤال‌های هدفمند است که پاسخ به سؤال‌های هر بخش توسط متربیان، محتوا را غنی و بارور خواهد کرد.
شماره‌های اصلی، سؤال‌های اصلی و زیر شماره‌ها سؤال‌های کمکی هستند. توجه اصلی مربی به سؤال‌های اصلی است و در صورتی از سؤال‌های کمکی استفاده میکند که مخاطب، نتواند به پاسخ سؤال اصلی برسد یا منظور سؤال‌های اصلی را متوجه نشود.
نقطه شروع:
1. چرا در زندگی شخصی، دنبال دوست هستیم؟
1.1. زندگی بدون دوست با زندگی همراه دوست چه تفاوتی دارد؟
1.2. کسی که هیچ دوستی ندارد، چگونه زندگی میکند؟
2. با داشتن دوست دنبال چه هدفی هستید؟
3. به نظر شما هدف دوستانتان برای دوستی با شما چیست؟
نقطۀ محوری: (اثرات دوستی)
1. دوست در زندگی شما چه نقشی ایفا میکند؟
1.1. اثرات منفی دوست در زندگی شما چیست؟
1.2. اثرات مثبت دوست در زندگی شما چیست؟
2. مهم‌ترین اثر (مثبت و منفی) دوست چیست؟
3. بین دوست پول‌دار، سخت‌کوش و بامعرفت کدام یک را انتخاب میکنید؟ چرا؟
نقطۀ پایانی: (معیار دوستی)
1. در انتخاب دوست چه موضوعاتی را باید در نظر بگیریم؟
1.1. اکنون چه کسانی را به‌عنوان دوست انتخاب کرده‌اید؟
1.2. دلایل شما برای رفاقت با آن‌ها چیست؟
2. دوست خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟ چرا؟
2.1. چه زمانی با دوست خود قطع رابطه میکنید؟
2.2. چه موقع از دوست خودتان ناراحت میشوید؟
2.3. چه معیاری برای ارتباط صمیمی با دوست خود دارید؟
3. بین دوست پول‌دار یا سخت‌کوش کدام را انتخاب میکنید؟
3.1. هرکدام چه مزایا و معایبی دارند؟
4. برای شما مهم‌ترین ویژگی در انتخاب دوست چیست؟ چرا؟